VAI TRÒ CỦA TRÍ TUỆ NHÂN TẠO (AI) VÀ VẤN ĐỀ VỀ BẢN QUYỀN

Thứ sáu - 20/06/2025 07:47

Trong lúc trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển ngày càng “nóng” và đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực thông qua việc ứng dụng AI vào đời sống kinh tế - xã hội một cách rộng rãi, hứa hẹn nhiều tiềm năng, thì các vấn đề pháp lý trong lĩnh vực này cũng thu hút sự quan tâm của người sử dung AI hơn. Một trong những khía cạnh rất nhiều đối tượng quan tâm đó là vấn đề sở hữu trí tuệ liên quan đến dữ liệu dùng để huấn luyện và phát triển AI. Chính điều này đã dấy lên nhiều vấn đề pháp lý, đặc biệt là về bản quyền đối với sản phẩm tạo ra từ AI.

Để giúp chúng ta có cái nhìn đầy đủ, ngắn gọn và rõ ràng dành cho việc ứng dụng AI vào trong hoạt động thương mại của doanh nghiệp, chúng ta cần tham khảo một số nội dung liên quan như sau:
1. Vai trò của việc ứng dụng AI trong doanh nghiệp
✅ Tăng hiệu quả & tự động hoá công tác vận hành thông qua các hoạt động như: Viết nội dung marketing, tạo hình ảnh/video, Trợ lý ảo, chatbot chăm sóc khách hàng, Phân tích dữ liệu, dự báo tài chính – dự báo nhu cầu để xây dựng kế hoạch kinh doanh hiệu quả hơn.
✅ Tăng khả năng cá nhân hoá: AI có thể gợi ý sản phẩm theo hành vi người dùng, Tự động tối ưu quảng cáo, định giá linh hoạt cho từng sản phẩm kinh doanh.
✅ Giảm chi phí vận hành - AI giúp doanh nghiệp:

Tiết kiệm nhân lực nhờ quy trình khai thác vận hành, CSKH được tự động hoá
Giảm thiểu chi phí sản xuất nội dung, báo cáo, nghiên cứu cho doanh nghiệp

2. Vấn đề về bản quyền khi dùng AI
🔹 AI học từ nội dung có bản quyền

AI như ChatGPT, Midjourney, DALL·E... học từ hàng triệu văn bản, hình ảnh – trong đó có thể chứa nội dung được bảo hộ bản quyền.
Vấn đề: Kết quả đầu ra (output) có thể vô tình vi phạm bản quyền gốc nếu quá giống nội dung gốc.

🔹 Bản quyền đối với tác phẩm do AI tạo ra?
Trong thời đại AI bùng nổ, doanh nghiệp có thể dễ dàng tạo ra nội dung chỉ trong vài giây – từ hình ảnh quảng cáo, video sản phẩm đến bài viết marketing. Tuy nhiên, đi kèm với sự tiện lợi là một rủi ro pháp lý rất thực tế: vấn đề bản quyền.

Tại nhiều quốc gia, AI không được xem là “tác giả” theo luật sở hữu trí tuệ → Nội dung do AI tạo ra không đủ điều kiện được bảo hộ bản quyền.
Nếu doanh nghiệp dùng hình ảnh AI để in lên bao bì, quảng cáo, v.v. → cần kiểm tra rõ ràng về quyền sử dụng thương mại.

Liệu hình ảnh do AI tạo ra có được bảo hộ bản quyền không? Nội dung bạn dùng từ AI có vô tình sao chép từ tác phẩm có bản quyền?
Nếu doanh nghiệp không hiểu rõ, một chiến dịch truyền thông marketing thành công có thể trở thành “cái bẫy pháp lý” bất ngờ.
Vì vậy, hiểu đúng và kiểm soát việc sử dụng AI một cách có trách nhiệm không chỉ là chuyện pháp lý, mà còn là bảo vệ thương hiệu và uy tín doanh nghiệp bạn.
3. Doanh nghiệp cần lưu ý một số nội dung khi ứng dụng AI vào trong công tác thương mại của doanh nghiệp mình

Dùng nội dung AI vào mục đích thương mại thì cần kiểm tra license từ nhà cung cấp AI (OpenAI, Adobe Firefly, Canva AI...)
Thiết kế, viết nội dung từ AI thì doanh nghiệp nên biên tập lại, tránh sao chép sát nguyên bản.
Nhận diện thương hiệu hoặc sáng tạo sản phẩm thì cần lưu ý sử dụng người thật kiểm duyệt và đảm bảo khác biệt
Lo ngại bị vi phạm bản quyền ngược thì nên dùng công cụ kiểm tra đạo văn / bản quyền (Copyscape, Google Image Search, GPTZero...) để kiểm tra trước khi đưa ra sản phẩm ra thương mại.

Trí tuệ nhân tạo (AI) là tất yếu trong sự phát triển của công nghệ và là cánh tay đắc lực giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn. Tuy nhiên, AI không thể thay thế hoàn toàn con người về trách nhiệm pháp lý và sự sáng tạo. Doanh nghiệp cần kết hợp giữa AI cùng với kiểm duyệt của con người để ứng dụng công nghệ một cách an toàn tạo thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển bền vững.

Vinaco.Work – Vietnam Company Co Working
📍 Địa chỉ: 01 Cộng Hoà 3, Tân Thành, Tân Phú, TP.HCM
📧 Email: dangcaotuong1974@gmail.com
📱 Hotline: 0918 300 212
🌐 Website: www.vinaco.work

Tác giả bài viết: VINACO.WORK