NÂNG CAO NHẬN THỨC VỀ AN TOÀN THÔNG TIN CHO CÁ NHÂN, TỔ CHỨC VÀ DOANH NGHIỆP

Thứ hai - 28/07/2025 02:01

Trong thời kỳ chuyển đổi số nói riêng và kỷ nguyên số nói chung, thông tin không chỉ là tài sản vô hình” quý giá nhất mà còn là "mạch máu" vận hành của mọi cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển vượt bậc của công nghệ, cơ hội số hoá thì hàng loạt rủi ro an ninh mạng xảy ra ngày càng tinh vi và khó kiểm soát, nguy cơ mất mát, rò rỉ và tấn công mạng cũng ngày càng gia tăng. Từ cá nhân đến doanh nghiệp đều đứng trước thách thức: Làm sao để bảo vệ dữ liệu, bảo mật hệ thống và phòng ngừa rủi ro mạng? Việc nâng cao nhận thức về an toàn thông tin cho cá nhân, tổ chức không còn là lựa chọn, mà là nhiệm vụ cấp thiết, nhằm bảo vệ dữ liệu cá nhân, bí mật doanh nghiệp và giữ vững niềm tin với khách hàng, đối tác trong môi trường số số hoá và côngb nghệ thay đổi liên tục.

NÂNG CAO NHẬN THỨC VỀ AN TOÀN THÔNG TIN CHO CÁ NHÂN, TỔ CHỨC VÀ DOANH NGHIỆP

Việc sử dụng Internet trong mọi khía cạnh của cuộc sống, bao gồm cả cá nhân và nghề nghiệp, nhu cầu nhận thức về an ninh mạng cũng tăng lên. Để xử lý các mối đe dọa mạng, điều cần thiết là phải nhận thức được các cuộc tấn công mạng có thể xảy ra và các phương pháp ngăn chặn chúng. Chỉ dựa vào chức năng bảo mật của tổ chức để phát hiện và ngăn chặn là không đủ. Nhân viên phải được trang bị khóa đào tạo nâng cao nhận thức về an ninh để trở thành bộ binh trong cuộc chiến này. Chương trình đào tạo an toàn thông tin bao gồm các chủ đề nhận thức an ninh mạng thiết yếu và tầm quan trọng của an toàn thông tin trong thế giới Internet.

Mục tiêu chính

Ngăn chặn tổn thất tài chính: Đào tạo nâng cao nhận thức về bảo mật dạy nhân viên cách bảo vệ tài sản, dữ liệu và nguồn tài chính của tổ chức. Bằng cách giảm khả năng xảy ra sự cố và vi phạm an ninh, các tổ chức có thể giảm thiểu tổn thất tài chính và duy trì một môi trường làm việc an toàn và linh hoạt hơn.
Giảm thiểu rủi ro xảy ra sự cố: Đào tạo nâng cao nhận thức về bảo mật phù hợp có thể ngăn ngừa và giảm thiểu các loại sự cố bằng cách trao quyền cho nhân viên chủ động xác định và giải quyết các mối đe dọa tiềm ẩn.
Phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa nội bộ: Đào tạo nâng cao nhận thức về bảo mật có thể giúp xác định và ngăn chặn các mối đe dọa nội bộ tiềm ẩn, chẳng hạn như nhân viên có thể cố ý hoặc vô ý làm tổn hại đến bảo mật của tổ chức. Trộm cắp thông tin nhạy cảm, phá hoại hệ thống, sử dụng thông tin xác thực bảo mật và truy cập trái phép vào dữ liệu bí mật cũng là những ví dụ về mối đe dọa nội bộ. Những mối đe dọa này có thể tác động đáng kể đến tổ chức như tổn thất tài chính, thiệt hại về danh tiếng và thậm chí cả trách nhiệm pháp lý.
Nâng cao nhận thức an toàn thông tin: Lỗi của con người là nguyên nhân phổ biến gây ra sự cố bảo mật và là một trong những phương pháp phổ biến nhất mà kẻ tấn công sử dụng để xâm nhập vào mạng. Đào tạo nhân viên cách xác định rủi ro an ninh mạng, tránh các cuộc tấn công tiềm ẩn và ứng phó đúng cách với một sự kiện mạng.
Ngăn ngừa mất mát và hư hỏng dữ liệu: Đào tạo nâng cao nhận thức về bảo mật hiệu quả giúp nhân viên hiểu được tầm quan trọng của việc bảo vệ dữ liệu nhạy cảm; ngăn chặn rò rỉ thông tin nhận dạng cá nhân, tài sản trí tuệ và nguồn tài chính; và nâng cao uy tín thương hiệu của công ty.
Thúc đẩy một nền văn hóa an ninh bền vững: Tạo ra và nuôi dưỡng văn hóa an ninh trong tổ chức là một bước cơ bản trong việc nâng cao nhận thức về các mối đe dọa an ninh và các biện pháp giảm thiểu. Đào tạo nâng cao nhận thức về bảo mật thường xuyên sẽ thúc đẩy văn hóa bảo mật trong tổ chức, đặt bảo mật lên ưu tiên hàng đầu cho tất cả nhân viên. "Bảo mật là trách nhiệm của mọi người". Nhân viên có ý thức bảo mật sẽ tạo ra một nền văn hóa chủ động bảo vệ dữ liệu nhạy cảm và báo cáo hoạt động đáng ngờ.
Tăng sự gắn kết của nhân viên:

+ Các tổ chức có thể tăng cường sự tham gia của nhân viên và mở rộng các sáng kiến bảo mật.
+ Những nhân viên gắn bó cảm thấy họ có lợi ích nhất định đối với sự thành công của tổ chức, từ đó tạo ra cảm giác trung thành và trách nhiệm dẫn đến thực tiễn bảo mật tổng thể tốt hơn và giảm nguy cơ vi phạm an ninh.
+ Giúp giữ chân nhân viên. Khi nhân viên rời khỏi, họ thường mang theo những thông tin nhạy cảm, đặc biệt là nhân viên đó có vai trò trong bộ phận bảo mật, sự ra đi của họ có thể tạo ra lỗ hổng bảo mật và gây ra các rủi ro.
+ Tạo sự gắn kết, và hiểu biết tốt hơn về các chính sách, quy trình bảo mật giúp giảm nguy cơ vi phạm an ninh do vô tình hoặc cố ý.

Đối tượng tham gia

Khóa đào tạo nâng cao nhận thức về ATTT dành cho người dùng cuối có trách nhiệm trong các công việc:

+ Tham gia vào các hoạt động, giao dịch có sử dụng mạng máy tính và Internet.
+ Tiếp xúc với đồng nghiệp và các đối tượng bên ngoài (khách hàng, đối tác) thông qua mạng máy tính, quản lý dữ liệu hồ sơ, tương tác với các sở ban ngành có liên quan.
+ Thường xuyên sử dụng máy tính và điện thoại thông minh trong cuộc sống số cá nhân.

Cán bộ công tác tại cơ quan quản lý nhà nước; các nhà quản lý về an toàn an ninh thông tin, các nhà hoạch định, các nhà xây dựng chính sách an toàn công nghệ thông tin.
Các tổ chức, cá nhân có nhu cầu bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng quản lý an toàn thông tin của tổ chức.
1. Các hình thức và thời gian đào tạo

STT	Hình thức đào tạo	Thời gian đào tạo
1	Đào tạo bằng hình thức truyền thông (video, hình ảnh, áp phích, bản tin, bài viết…)	0 – 30 phút
2	Đào tạo tổng quan theo chủ đề	1 – 3 tiếng
3	Đào tạo thực hành trực tiếp	Trên 3 tiếng

Hình thức và thời gian đào tạo

Nội dung chương trình đào tạo

Chương trình áp dụng cách tiếp cận toàn diện đối với giáo dục và nhận thức về an ninh mạng, đồng thời cung cấp một khuôn khổ đã được chứng minh giúp thúc đẩy thay đổi hành vi và mang lại kết quả bảo mật thực sự. Với chương trình đào tạo nâng cao nhận thức về bảo mật, người dùng sẽ được đào tạo về an ninh mạng phù hợp, nhắm vào các lỗ hổng, vai trò và năng lực của từng người dùng. Đồng thời, chương trình cung cấp kiến thức đó theo từng phần nhỏ, vì vậy người dùng dễ dàng tạo ra những thói quen bền vững, mở rộng khả năng phản hồi phù hợp khi gặp các cuộc tấn công tinh vi.
Đào tạo văn hóa nhận thức về an ninh mạng và hình thành các hành vi không an toàn được chia thành 3 phần chính:

Đánh giá nhận thức: Bước đầu tiên là xác định những gì người dùng biết, những gì họ sẽ làm khi đối mặt với các mối đe dọa và cảm nhận của người dùng về bảo mật. Những yếu tố này giúp điều chỉnh chương trình nâng cao nhận thức về bảo mật cho phù hợp với nhu cầu riêng của từng tổ chức.

Bước đầu tiên để xây dựng một chương trình nâng cao nhận thức về bảo mật là đánh giá trạng thái hiện tại của chương trình—những người dùng dễ bị tổn thương là ai, họ biết gì và họ tin gì.
Chương trình đào tạo nâng cao nhận thức về bảo mật cung cấp nhiều công cụ có giá trị, bao gồm mô phỏng lừa đảo, kiểm tra, đánh giá văn hóa và đánh giá an ninh mạng nội bộ. Kết quả đánh giá giúp thiết lập đường cơ sở bằng cách xác định những người dùng dễ bị tổn thương nhất, thái độ và niềm tin của người dùng về nhận thức bảo mật cũng như những lỗ hổng hiện tại.
Tổ chức có thể đánh giá, xác định người dùng có lỗ hổng bảo mật và dễ dàng chỉ định họ tham gia các chương trình đào tạo thích hợp. Khóa học cũng giúp tổ chức hiểu cảm nhận của người dùng về bảo mật và những gì họ tin tưởng. Công cụ đánh giá văn hóa cung cấp thông tin chuyên sâu về hiện trạng văn hóa bảo mật của tổ chức.
Các công việc thực hiện để đánh giá nhận thức của nhân viên:

STT	Mục đích	Nội dung
1	Đánh giá mức độ nhạy cảm của người dùng đối với các mối đe dọa.	Thiết lập các mô phỏng và thử nghiệm lừa đảo, các chiến dịch tấn công qua USB, SMS và Email.
2	Kiểm tra những lỗ hổng kiến thức an ninh mạng của người dùng.	Kiểm tra và đánh giá nhận thức của người dùng về an ninh mạng với các chủ đề như bảo vệ dữ liệu, mật khẩu, tuân thủ, lừa đảo…
3	Đánh giá văn hóa an ninh mạng	Kiểm tra và đánh giá thái độ của người dùng đối với vấn đề bảo mật.

Danh sách công việc đánh giá nhận thức người dùng

Thông qua các mô phỏng, bài kiểm tra, đánh giá, tổ chức có thể xác định những người bị tấn công nhiều nhất, các mối đe dọa thường tập trung đến những đối tượng nào và bằng phương thức nào. Từ đó tổ chức có thể tập trung vào các chương trình thích hợp cho các đối tượng phù hợp giúp giảm thiểu rủi ro tấn công và nâng cao kiến thức an ninh mạng toàn diện.

Đào tạo thay đổi hành vi: Bước tiếp theo là đào tạo thay đổi hành vi không an toàn tùy thuộc vào những điểm yếu của tổ chức.

Đánh giá chất lượng chương trình: Cuối cùng là thực hiện các báo cáo nhận thức của người dùng thông qua các cuộc tấn công mô phỏng hoặc thực tế để kiểm tra chất lượng của chương trình nhằm nâng cao và cải thiện nội dung đào tạo trong lần tiếp theo.

Sau khi đánh giá nhận thức, tổ chức xác định và phân loại các vấn đề từng người dùng gặp phải:

Người dùng biết những gì?
Người dùng có rủi ro không?
Người dùng có bị tấn công nhiều không?
Vai trò của người dùng là gì?
Người dùng có những đặc quyền gì?

Tổ chức dễ dàng phân loại nhóm người dùng giúp kiểm soát rủi ro và chọn lựa nội dung đào tạo phù hợp cho từng người dùng và cấp độ của tổ chức:
Với phương pháp học tập thích ứng, người dùng được trao quyền xác định, báo cáo và chủ động tránh các mối đe dọa được mô phỏng. Thư viện nội dung phong phú cung cấp nhiều chủ đề, định dạng và tài liệu hỗ trợ. Và tất cả đều dựa trên các mối đe dọa trong thế giới thực, hành vi của người dùng cũng như lỗ hổng kiến thức của họ—vì vậy, tổ chức có thể nhắm mục tiêu đào tạo và tạo ra sự thay đổi lâu dài.
Ưu điểm chương trình:

Đa dạng thư viện nội dung: Nhiều module và tài sản nâng cao nhận thức dựa trên chủ đề, thời gian, vai trò, mối đe dọa, khu vực và định dạng. Thường xuyên cập nhật để luôn đi trước một bước những kẻ tấn công.
Khung đào tạo thích ứng: Microlearning được ánh xạ tới các mục tiêu chính trên 10 lĩnh vực bảo mật, ở mỗi lĩnh vực được chia thành 4 cấp độ. Điều chỉnh trình độ học vấn của bạn để tập trung vào lỗ hổng kiến thức người dùng. Từ đó xây dựng một chương trình giảng dạy nhắm vào các lĩnh vực cụ thể mà mọi người cần để nó phù hợp và hấp dẫn hơn.
Đào tạo thực hành trực tiếp: Hướng dẫn người dùng cách tránh và báo cáo các tin nhắn độc hại bằng cách cung cấp các ví dụ về mối đe dọa trong thế giới thực được nhúng trong các mô-đun đào tạo. Cung cấp nhiều nội dung trên các loại phương tiện khác nhau để nhắm đến các phong cách học tập khác nhau và thu hút đào tạo bằng các kịch bản tương tác.
Tài liệu nâng cao nhận thức về bảo mật: Tài liệu sẵn sàng sử dụng giúp cung cấp các chiến dịch nâng cao nhận thức hiệu quả và hiệu suất cũng như các cảnh báo và báo cáo về mối đe dọa kịp thời.

Đánh giá chương trình sau đào tạo

Chương trình đào tạo nâng cao nhận thức về bảo mật cho phép đo lường hiệu quả tiến trình của chương trình theo thời gian thực bằng các số liệu. Bảng điều khiển CISO nắm bắt sự thay đổi hành vi, tiết lộ lỗ hổng của người dùng và cho phép so sánh điểm chuẩn với các đối thủ cùng ngành.
Bảng điều khiển giúp truyền đạt kết quả quá trình đào tạo nhận thức về bảo mật cho lãnh đạo với hai yếu tố quan trọng định lượng và định tính.
Với các điểm số hiệu suất và mức độ tham gia, yếu tố định lượng giúp các nhà lãnh đạo thấy được quá trình phát triển nhận thức của người dùng sau khi tham gia chương trình đào tạo, cụ thể các điểm sau:

Người dùng báo cáo và phản hồi đúng các cuộc tấn công mô phỏng.
Nhận thức bảo mật của người dùng.
Người dùng chủ động báo cáo các tin nhắn độc hại.
Nhiều người dùng tham gia vào các hoạt động nâng cao nhận thức về bảo mật.

Một số chủ đề đào tạo

Các module đào tạo linh hoạt, có sẵn với các hình thức trò chơi, tương tác và video. Chúng dựa trên các nguyên tắc khoa học học tập nhằm thúc đẩy những thay đổi trong hành vi. Các module được trích từ Thông tin đe dọa an ninh mạng để đảm bảo tính liên quan dựa trên bối cảnh mối đe dọa đang thay đổi
Các bài học ngắn gọn và súc tích. Trung bình chỉ mất từ 5 đến 15 phút để hoàn thành các module. Điều này giúp người dùng tham gia xuyên suốt quá trình đào tạo, do đó, họ có nhiều khả năng học hỏi và ghi nhớ nội dung tốt hơn.
Nội dung có thể tùy biến nhằm đảm bảo phù hợp với người dùng. Customization Center cụ cho phép chỉnh sửa các văn bản, màn hình, hình ảnh, câu hỏi, câu trả lời và thậm chí sắp xếp lại nội dung.
Người dùng có thể được tự động được đăng ký vào các module đào tạo từ một cuộc đánh giá. Điều này đảm bảo họ nhận được đúng phương thức đào tạo vào đúng thời điểm.
Các chủ đề của module đào tạo bao gồm:

Phòng chống lừa đảo: Lừa đảo qua email chủ yếu liên quan đến các nỗ lực lừa đảo và lừa đảo trực tuyến. Đây là những hành vi lừa đảo trong đó những kẻ lừa đảo mạo danh các doanh nghiệp hoặc người quen hợp pháp để lừa các cá nhân tiết lộ thông tin cá nhân hoặc tài chính. Điều quan trọng là phải xem xét kỹ lưỡng các địa chỉ email, liên kết và tệp đính kèm cũng như kiểm tra các dấu hiệu lừa dối.
Phần mềm độc hại: Phần mềm độc hại là phần mềm độc hại như vi rút, sâu, trojan, ransomware, phần mềm gián điệp và phần mềm quảng cáo. Nhân viên nên hiểu cách phần mềm độc hại lây lan (thông qua tệp đính kèm email, tải xuống phần mềm bị nhiễm, trang web độc hại) và cách tự bảo vệ mình bằng cách sử dụng phần mềm chống vi-rút đáng tin cậy, bảo vệ tường lửa và thói quen duyệt web an toàn.
Bảo vệ mật khẩu: Nhận thức về mật khẩu liên quan đến việc hiểu tầm quan trọng của mật khẩu mạnh, mật khẩu duy nhất cho tất cả các tài khoản và việc tuân thủ các biện pháp bảo vệ mật khẩu an toàn của công ty. Nó cũng liên quan đến kiến thức về thực hành xác thực đa yếu tố (MFA) và không chia sẻ mật khẩu.
Phương tiện di động: Có những rủi ro liên quan đến việc sử dụng phương tiện di động, chẳng hạn như USB, ổ cứng ngoài và thẻ SD. Nếu bị nhiễm, chúng có thể vô tình phát tán phần mềm độc hại. Nếu bị mất, chúng có thể dẫn đến vi phạm dữ liệu. Các phương pháp hay nhất bao gồm chỉ sử dụng các thiết bị đáng tin cậy, quét vi-rút trên tất cả các phương tiện di động trước khi sử dụng và tránh sử dụng chúng để lấy dữ liệu nhạy cảm nếu có thể.
Thói quen sử dụng Internet an toàn: Điều này liên quan đến việc hiểu rõ các phương pháp hay nhất để duyệt web an toàn, bao gồm nhận dạng các trang web bảo mật (https), thận trọng khi tải xuống tệp hoặc phần mềm từ các nguồn không xác định, không nhấp vào các liên kết đáng ngờ và lưu ý đến việc chia sẻ thông tin cá nhân hoặc thông tin tài chính trực tuyến.
Mạng xã hội nguy hiểm: Điều này đề cập đến nhận thức về các mối đe dọa liên quan đến việc sử dụng các nền tảng truyền thông xã hội. Các mối đe dọa có thể bao gồm các nỗ lực lừa đảo, đánh cắp danh tính, rình rập trên mạng hoặc bắt nạt qua mạng. Các phương pháp hay bao gồm điều chỉnh cài đặt quyền riêng tư, thận trọng với những thông tin được chia sẻ và cảnh giác với những kẻ mạo danh hoặc tin nhắn đáng ngờ.
Văn hóa an toàn thông tin trong nội bộ: văn hóa an ninh mạng là “niềm tin, giá trị và thái độ thúc đẩy hành vi của nhân viên nhằm bảo vệ tổ chức khỏi các cuộc tấn công mạng”
Quyền riêng tư và sự tuân thủ

Một số tài liệu đào tạo

Chương trình cung cấp nhiều lựa chọn cho các module nhận thức, video, áp phích, hình ảnh, bản tin, bài báo, đồ họa thông tin và nhiều hình thức khác nhằm củng cố các sáng kiến đào tạo. Chúng được thiết kế nhằm hướng vấn đề an ninh mạng trở thành một chủ đề trò chuyện liên tục với người dùng. Bằng cách lưu ý đến vấn đề bảo mật, người dùng có thể giúp giảm rủi ro cho tổ chức.
Thông tin liên tục được cập nhật tổng quan đầy đủ về các mối đe dọa mới và thường gặp nhằm giúp việc đào tạo và nâng cao nhận thức có thể trang bị ngay cho người dùng khả năng nhận biết và tránh những mối nguy hiểm mới:

Attack Spotlight: Hướng dẫn người dùng về các mối đe dọa hiện tại. Nội dung kịp thời này được công bố hàng tháng và được đúc kết từ các cuộc tấn công, kỹ thuật và lừa đảo trong thế giới thực do Thông tin đe dọa an ninh mạng ghi nhận
Các cảnh báo về mối đe dọa: Nhanh chóng cảnh báo người dùng của bạn về các cuộc tấn công cụ thể đang được Thông tin đe dọa an ninh mạng Proofpoint ghi nhận
Video Nhận Thức: Giới thiệu cho nhân viên của bạn tầm quan trọng của nhận thức về bảo mật bằng các video hấp dẫn và giải trí.
Đồ họa thông tin: Sử dụng các dẫn hướng này để củng cố các nguyên tắc cơ bản về sử dụng máy tính an toàn:
Bản tin và bài viết: Các bản tin và bài viết chú trọng đến bảo mật giải thích nhiều chủ đề khác nhau
Áp phích: Giúp ghi nhớ thông điệp và củng cố việc học tập.

Kết quả đạt được

Giám sát rủi ro và lập kế hoạch ngân sách cho vấn đề bảo mật của doanh nghiệp
Phát triển các chính sách an toàn thông tin cho doanh nghiệp mình
Xác định người dùng dễ bị tổn thương và các thành phần trọng yếu để tập trung đào tạo cho tổ chức, doanh nghiệp.
Xây dựng văn hóa an toàn trong nội bộ trong tổ chức, doanh nghiệp.

Tại sao chọn chương trình của chúng tôi

Thiết kế tốt hơn: Đội ngũ chuyên gia thiết kế và quản lý các chương trình phù hợp với mục tiêu của khách hàng
Kết quả tốt hơn: Tối đa hóa khoản đầu tư của khách hàng bằng kết quả chứng minh.

Tăng tốc nhanh hơn: Triển khai trong vòng 2 tuần kể từ khi kí hợp đồng
Tiết kiệm thời gian và công sức cho khách hàng: Tập trung vào các báo cáo và dữ liệu hữu ích trong khi đội ngũ chuyên gia quản lý tất cả các nhiệm vụ quản trị và triển khai.

An toàn thông tin không chỉ phụ thuộc vào công nghệ, mà bắt đầu từ ý thức và hành vi của mỗi người dùng số. Khi cá nhân hiểu đúng – tổ chức hành động đúng – doanh nghiệp đầu tư đúng, an toàn thông tin sẽ không còn là "gánh nặng kỹ thuật", mà trở thành nền tảng bền vững cho sự phát triển số thông minh và có trách nhiệm. Việc chủ động trang bị kiến thức, xây dựng văn hóa bảo mật và cập nhật chính sách an toàn thông tin chính là “lá chắn số” thiết yếu trong thời đại AI – dữ liệu – chuyển đổi số toàn diện.
An toàn thông tin không đơn thuần là vấn đề kỹ thuật mà là nền tảng văn hoá số cần được xây dựng từ nhận thức đến hành động. Mỗi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp hãy chủ động trang bị kiến thức, kỹ năng và quy trình bảo mật phù hợp để bảo vệ chính mình trong không gian mạng. Chỉ khi nhận thức đúng và hành động đủ và kịp thời, chúng ta mới có thể tự tin tiến bước trong hành trình chuyển đổi số an toàn, hiệu quả và bền vững.

VINACO.WORK LUÔN ĐỒNG HÀNH CÙNG QUÝ DOANH NGHIỆP
Vinaco.Work – Vietnam Company Co Working
📍 Địa chỉ: Số 01, Cộng Hoà 3, Phường Phú Thọ Hoà, TP.HCM
📧 Email: dangcaotuong1974@gmail.com
📱 Hotline: 0918 300 212
🌐 Website: www.vinaco.work

Tác giả bài viết: VINACO.WORK

Tags: nhận thức, nâng cao nhận thức, nhận thức về an toàn thông tin, ATTT